Category: Aktualitet

Categories
Aktualitet Ekonomi

Dy ditë e pati frika, shqiptarët s’i tuten më koronavirusit

Skena të njerëzve që dynden në supermarkete nga frika e përhapjes së koronavirusit ishin të dukshme në shumë qytete të botës, duke filluar nga Milano, e se fundmi edhe në Nju Jork, ku u konfirmua rasti i parë. Duke iu trembur një qëndrimi të detyrueshëm në shtëpi, individët nxituan të furnizoheshin me ushqimet bazë.

Ashtu si në shtetin fqinj Italinë qytetarët nga paniku i përhapjes së koronavirusit iu drejtuan supermarketeve për blerjen e rezervave ushqimore në fillim të javës së kaluar.

Përfaqësuesi i rrjetit të supermarketeve më të mëdhenj në vend, “Big Market”, konfirmoi për “Monitor” se shitjet pësuan rritje 10 për qind në fillim të javës së kaluar. “Dy-tre ditët e para të javës së kaluar shitjet u rritën me 10 për qind. Kërkesat më të larta ishin për produktet bazike ushqimore. Nga fundi i javës shitjet iu kthyen shifrave normale”, u shpreh përfaqësuesi i “Big Market”.

Burime zyrtare nga grupi më i madh i pakicës në vend, Balfin, thanë se në ditët e para, pas përhapjes së virusit në Itali, kishte një kërkesë të shtuar në supermarkete për detergjentë, higjienizues dhe ushqime.  Tashmë kërkesa për ushqime është kthyer drejt normalitetit, ndërsa vijon të jetë e lartë ajo për produkte higjienizuese.

Nga Grupi Balfin thonë se frekuentimi në qendrat tregtare nuk ka shënuar rënie, edhe për faktin se gjatë fundjavës ka pasur shumë oferta.

Pozitivisht ka ndikuar dhe fakti se në Shqipëri nuk është deklaruar deri tani asnjë rast zyrtar me koronavirus.

Maskat dhe higjienizuesit e duarve kanë qenë dhe produkti më i situr në farmaci, duke çuar në mbarimin e produktit dhe të stokut brenda pak ditësh. Kërkesa e lartë çoi dhe në shtrenjtim të çmimeve të maskave, duke detyruar tatimet që të bëjnë kontrolle blic në biznesin farmaceutik.

Koronavirusi në botë

Italia është shteti europian më i prekur nga koronavirusi. Në Itali pas shfaqjes së rasteve të para me koronavirus, qytetarët u dyndën në supermarkete për të blerë produkte ushqimore, në rast se do të vetë izoloheshin në shtëpi.

Pas kësaj situate kryebashkiaku i Milanos, Giuseppe Sala i drejtua qytetarëve në rrjetet sociale me mesazhin sensibilizues. “Në vend që të mendoni për të shkuar me nxitim në supermarkete për të rrëmbyer ushqime, përpiquni të harxhoni kohë duke u kujdesur për ata që janë më të dobët, të moshuarit tanë në veçanti që janë subjekt i rrezikut. Në këto situata kështu sillet një shoqëri e ndjeshme dhe e pjekur.”

Në vendet e prekura, tregtia me pakicë ka qenë më e goditura. Në Kinë, nga ku lindi ky virus i panjohur, tregtia me pakicë dhe e-tregtia kanë shënuar dëme të mëdha. Shitësit me pakicë të mëdhenj si Starbucks, Uniqlo, Nike dhe Apple kanë mbyllur përkohësisht dyqanet e tyre, ndërsa shitësit me pakicë të mesëm dhe të vegjël po goditen veçanërisht fort pasi lëvizja e kalimtarëve është zvogëluar.

Edhe në Itali, tregtia dhe tuizmi shihen si sektorët më të prekur. Deri në datën 2 mars, Italia numëronte rreth 1700 të infektuar dhe 41 jetë të humbura.

Burimi: MONITOR.al

Categories
Aktualitet Shëndet Shkencë

Kalimi te njeriu/ Shkencëtarët italianë zbulojnë kur ndodhi mutacioni i koronavirusit

Italia është vendi më i goditur në Europë nga koronavirusi. Numri i rasteve i ka kaluar 1700. Deri tani janë 41 të vdekur.

Megjithatë shkencëtarët italianë kanë arritur të bëjnë një zbulim. Sipas Repubblica, ata kanë rindërtuar pemën gjenealogjike të virusit. Ekipi i mjekëve nga Roma thotë se nga kjo mund të kuptojnë se kur ka pësuar mutacion virusi, duke kaluar përfundimisht te njerëzit.

Studimi i sekuencave gjenetike të virusit u ka mundësuar italianëve të kuptojnë se virusi ka pësuar mutacionin deciziv nga data 20 deri 25 nëntor të vitit të shkuar.

Si të gjithë virusët e tjerë, edhe ky është një virus që pëson vazhdimisht mutacione për të qenë në ekulibër me sistemin imunitar të pritësit. Mutacioni i proteinës sipërfaqësore, të quajtur ‘spike’ nga anglishtja, i ka mundësuar virusit që të bëjë kapërcimin e specieve. ‘Spike’ ose maja bën që virusi të sulmojë qelizat.

Categories
Aktualitet

Si po ecin gjërat me vaksinën e Koronavirusit?

Rastet me koronavirus po shtohen në mbarë botën. Fokusi tashmë është zhvendosur te gjetja e një vaksine. BBC u përgjigjet disa pyetjeve kryesore për këtë çështje.

Si funksionon vaksina?

Vaksinat janë si mësuesit- nxënësit e tyre janë sistemi imunitar. Leksionet janë mënyra se si luftohet infeksioni. Vaksinat i tregojnë sistemit imunitar viruse ose baktere (ose pjesë të vogla të tyre) të dobësuara. Sistemi mbrojtës i trupit i njeh si ‘pushtues’ dhe mëson se si t’i luftojë.

Çfarë progresi është bërë?

Shkencëtarët kanë zbuluar vaksina dhe po i testojnë te kafshët.

Kur do jetë në treg një vaksinë?

Realisht duhet thënë se nga fundi ose nga fillimi i vitit që vjen. Nëse vaksinat po testohen te kafshët, më vonë do nisë testimi te njerëzit. Edhe nëse shkencëtarët festojnë prodhimin e vaksinës deri në fund të vitit, nuk dihet se kur do nisë prodhimi në masë. Kujtoni që katër koronavirusë qarkullojnë tashmë te njerëzit. Ato shkaktojnë ftohje dhe ne nuk kemi vaksina për ta.

A do i mbrojë të gjithë moshat?

Do të ketë më pak sukses te moshat e vjetra. Kjo jo për shkak të vaksinës, por për shkak të sistemit imunitar më të dobët të tyre. Kjo shihet çdo vit te shpërthimet e gripit.

A do ketë efekte anësore?

Të gjitha mjekimet, edhe paracetamoli, kanë efekte anësore. Por pa testimet klinike nuk mund të dihet se çfarë efektesh anësore do të ketë.

Derisa të bëhet vaksina, çfarë trajtimesh tjera janë në gjendje?

Vaksinat parandalojnë infeksionet dhe mënyra më e mirë për ta bërë këtë për momentin është higjiena e mirë. Nëse do infektoheni, për shumicën e njerëzve do jetë infeksion i butë. Ka disa ilaçe anti-virale që përdoren, por nuk mund të themi me siguri nëse funksionojnë.

Categories
Aktualitet

U shërua nga koronavirusi, flet pacientja në Itali: Mos u alarmoni, është grip normal!

Italia është një nga vendet më të goditura nga koronavirusi, i cili tashmë po kthehet në një alarm botëror.

Deri më tani në vendin fqinj janë shënuar 12 viktima. Zonat më të prekura vijojnë të jenë Lombardia dhe Veneto. Qeveria italiane ka siguruar qytetarët e saj se janë ndërmarrë hapa për të parandaluar përhapjen e mëtejshme të virusit.

Ndërsa një grua nga Vo’ Euganeo, Lombardi e cila është shëruar nga koronavirusi tha se ka qenë shumë mirë, e ka kaluar lehtë si një grip normal dhe se nuk ka patur frikë. Ajo u shpreh se mjekët i thanë se të moshuarit duhet të jenë më të kujdesshëm, ndërsa të tjerët të kujdesen për veten e tyre si normalisht.

A patët frikë?

Nga çfarë të kem frikë? Është një grip normal nuk vdes nëse nuk ke sëmundje të tjera. Njerëzit janë shumë në panik dhe është bërë më shumë e madhe sesa është në të vërtetë.

Si e kaluat periudhën e shtrimit në spital?

Hoqa vetëm këpucët për të fjetur. Unë isha mirë, u mërzita vetëm, por e qetë.

Cfarë trajtimi keni marrë?

Asgjë. Unë isha pozitive por pa asnjë simptomë. Në fillim mjekët më bënë vetëm një serum.

Ndër të tjera ajo shtoi se nëse nuk do të kishte vdekur Adriano, viktima e parë e koronavirusit në Itali, nuk do të isha vizituar fare dhe nuk do ta kisha marr vesh se isha prekur nga virusi dhe kështu si unë edhe shumë të tjerë.

Categories
Aktualitet Shëndet

Këshillat / Pesë gjërat që duhet të dini për koronavirusin

Koronavirusi ka infektuar mijëra njerëz dhe ka vrarë qindra prej tyre. Paniku mbetet i lartë. BBC shpjegon 5 gjëra që duhet t’i vini mbi virusin.

Mund të konsumoni ushqim kinez

Nuk ka nevojë që të shmangni ushqimin kinez dhe çdo mall që vjen nga ky vend. Është e sigurt po ashtu që të merrni pako dhe letra nga Kina. Virusi nuk ka mundësi të mbijetojë kaq gjatë në këto sipërfaqe.

Nuk mund ta merrni virusin nga kafshët

Nuk ka asnjë provë se kafshët shtëpiake mund të preken nga ky koronavirusi i ri. Megjithatë kjo nuk do të thotë se nuk duhet të lani duart pasi t’i keni prekur.

Rrallë bëhet ‘vrasës’

Shumica e njerëzve kanë simptoma të buta (kollë dhe temperaturë të lartë( dhe shërohen. Megjithatë virusi i ka sëmurur rëndë disa njerëz me pneumoni dhe probleme me frymëmarrjen, duke vrarë një numër të vogël. Duhet të kujtoni se edhe gripi që qarkullon çdo vit, vret njerëzit. Rreziku për t’u prekur nga koronavirusi është shumë i vogël në krahasim me gripin.

Nuk ka një kurë

Nuk nja një ilaç specifik apo një vaksinë kundër virusit të ri. Antibiotikët nuk funksionojnë po ashtu. Opsionet për kurim ekzistojnë, por shumica e njerëzve shërohen vetë. Shkencëtarët po punojnë fort për vaksinën, por kjo do të kërkojë kohë pasi duhen bërë testimet. Të moshuarit dhe njerëzit me probleme të tjera shëndetësore janë më vulnerabël.

Maskat e fytyrës nuk bëjnë shumë punë

Ka pak prova se maskat funksionojnë. Kjo për shkak se janë shumë të lira dhe nuk mbulojnë sytë. Po ashtu nuk mund t’i mbash për një kohë të gjatë. Për të mbrojtur veten:

-Mbuloni gojën dhe hundën kur teshtini.

-Hidhni facoletat në kosh të mbyllur.

-Lani duart gjithmonë me sapun.

-Mbani distancë nga nerëzit që kolliten dhe teshtijnë.