Funksionet e gjakut, vetitë, përbërja
Read Time:1 Minute, 55 Second
Gjaku (lat. Sanguis) është një ind i lëngshëm, i cili me ndihmën e zemrës dhe enëve të qarkullimit të gjakut, mirëmban funksionet e organeve të tjera të trupit nëpërmjet transportit dhe lidhjeve. Gjaku qarkullon nga puna mekanike e muskulit të zemrës nëpër enët e gjakut.
Trupi i njeriut përmban 5 – 6 litra gjak.
Gjaku përmban: eritrocite, qelizat e bardha – leukocitë, trombocite dhe plazma, në të cilën notojnë qelizat. Pjesët e ngurta përbëjnë 45 për qind, kurse pjesa e lëngët 55 për qind.
Qelizat e kuqe përmbajnë hemoglobinë. Kjo proteinë është përgjegjëse për lidhjen dhe transportin e oksigjenit. Në të vërtetë, përbëhet prej globinës dhe hem-it, i cili me hekurin formon një lidhje kimike.
Funksionet e gjakut
Gjaku, së bashku me pjesët përbërëse të tij përmbush një sërë funksionesh si:
- Transport – oksigjeni, hormonet, mbeturinat e metabolizmit.
- Rregullim – baraspeshën e ujit, elektroliteve, temperaturës, vlerës së pH-së
- Mbrojtje – nëpërmjet limfociteve, antitrupave, koagulimit dhe fibrinolisës
Gjaku kryen shumë funksione të rëndësishme brenda trupit, duke përfshirë:
Furnizimi i indeve me oksigjen
Furnizon trupin me materie ushqyese si Glukoza, Amino Acidet dhe Acide Yndyrore (të tretura në gjak (p.sh lipidet e gjakut). Largimin e gazrave dëmtuese si Dioksid Karboni, Ureja dhe Acidi Llaktik
Funksione imunologjike, duke përfshirë qarkullimin e qelizave te bardha, dhe zbulimin e materialeve te huaja nga antitrupat
Kuagulimi, që është një pjesë e mekanizmit të trupit për vetëriparim
Funksionet transportuese, duke përfshirë transportin e hormoneve dhe sinjalizimin për dëme të indeve
Rregullimin e pH (normalja e pH të gjakut është në mes vlerave 7.35 – 7.45)
Vetitë e gjakut
Temperatura është 36,6° C (te njerëzit e shëndoshë) pH 7,4 Gjaku është një suspension. Meshkujt kanë përafërsisht 4,5 litra gjak, Femrat 3,6 litra
Nëpërmjet ndryshimeve në gjak dhe pjesëve përbërëse të tij një numër i madh i sëmundjeve mund të diagnostikohen dhe në vështirësinë e tyre mund të kategorizohen, për këtë arsye është gjaku lëngu më i shpeshtë i analizuar.
Përbërja e gjakut
Plasma (~ 55 për qind) prej saj 90 për qind H2O dhe 2 për qind sheqer + minerale (jone të natriumit, kaliumit, magnesiumit dhe kalciumit) 8 për qind proteina (albumina, antitrupa, etj.) Qeliza (~ 45 për qind): eritrocite 5 milion/µl, leukocite 5000 – 10000/µl, trombocite 150000 – 300000/µl Hormone Gazra
Lexoni edhe: Si të ushqeheni sipas grupit të gjakut
Happy
0 %
Sad
0 %
Excited
0 %
Sleepy
0 %
Angry
0 %
Surprise
0 %
0
0
