Categories
Aktualitet Shëndet

Këshillat / Pesë gjërat që duhet të dini për koronavirusin

Koronavirusi ka infektuar mijëra njerëz dhe ka vrarë qindra prej tyre. Paniku mbetet i lartë. BBC shpjegon 5 gjëra që duhet t’i vini mbi virusin.

Mund të konsumoni ushqim kinez

Nuk ka nevojë që të shmangni ushqimin kinez dhe çdo mall që vjen nga ky vend. Është e sigurt po ashtu që të merrni pako dhe letra nga Kina. Virusi nuk ka mundësi të mbijetojë kaq gjatë në këto sipërfaqe.

Nuk mund ta merrni virusin nga kafshët

Nuk ka asnjë provë se kafshët shtëpiake mund të preken nga ky koronavirusi i ri. Megjithatë kjo nuk do të thotë se nuk duhet të lani duart pasi t’i keni prekur.

Rrallë bëhet ‘vrasës’

Shumica e njerëzve kanë simptoma të buta (kollë dhe temperaturë të lartë( dhe shërohen. Megjithatë virusi i ka sëmurur rëndë disa njerëz me pneumoni dhe probleme me frymëmarrjen, duke vrarë një numër të vogël. Duhet të kujtoni se edhe gripi që qarkullon çdo vit, vret njerëzit. Rreziku për t’u prekur nga koronavirusi është shumë i vogël në krahasim me gripin.

Nuk ka një kurë

Nuk nja një ilaç specifik apo një vaksinë kundër virusit të ri. Antibiotikët nuk funksionojnë po ashtu. Opsionet për kurim ekzistojnë, por shumica e njerëzve shërohen vetë. Shkencëtarët po punojnë fort për vaksinën, por kjo do të kërkojë kohë pasi duhen bërë testimet. Të moshuarit dhe njerëzit me probleme të tjera shëndetësore janë më vulnerabël.

Maskat e fytyrës nuk bëjnë shumë punë

Ka pak prova se maskat funksionojnë. Kjo për shkak se janë shumë të lira dhe nuk mbulojnë sytë. Po ashtu nuk mund t’i mbash për një kohë të gjatë. Për të mbrojtur veten:

-Mbuloni gojën dhe hundën kur teshtini.

-Hidhni facoletat në kosh të mbyllur.

-Lani duart gjithmonë me sapun.

-Mbani distancë nga nerëzit që kolliten dhe teshtijnë.

Categories
Analiza Personazhe

Vdekja e Nexhmije Hoxhës/ Ikja pa ndëshkim e “Vejushës së Zezë”

Vdiq në shtratin e saj, në pleqëri të thellë, pa pasur kurrfarë brejtje në ndërgjegjen e saj. Nuk u pendua kurrë për pushkatimet pa gjyq, dhe nuk iu kërkoi kurrë të falur atyre që ende kërkojnë eshtrat e të afërmve. Të përndjekurit: Nuk na vjen keq për vdekjen e një xhelateje, na vjen keq që s’u dënua

E veja e diktatorit Nexhmije Hoxha, vdiq dje në moshën 99-vjeçare, plot 35 vjet pasi bashkëshorti i saj jo vetëm në jetë por edhe në krime ndërroi jetë. Vdiq në shtratin e saj, në pleqëri të thellë, pa pasur kurrfarë brejtje në ndërgjegjen e saj. Nuk u pendua kurrë për pushkatimet pa gjyq, dhe nuk iu kërkoi kurrë të falur atyre që ende kërkojnë eshtrat e të afërmve. Në vitet ‘90 drejtësia gjysmake e asaj kohe do e dënonte me disa vite burg, që nuk ishin asgjë me atë çka kishin provuar për 50 vjet dhjetëra mijëra të burgosur dhe internuar nga dora e sistemit që ngriti e bekoi i shoqi saj. Si për ironi të fatit, pikërisht si dje 69 vjet më parë diktatura komuniste do pushkatonte në periferi të Tiranës, 22 intelektualë, mes tyre dhe një grua Sabiha Kasimatin. Një femër patriote, e shkolluar në Itali për biologji. Nexhmije Hoxha në fillimet e saj do ishte një vajzë liceu e ardhur nga Dibra që vazhdoi liceun e vajzave “Nëna Mbretëreshë” dhe Sabiha Kasimati ka qenë mësuesja e saj. E veja e diktatorit nuk foli asnjë fjalë aso kohe megjithëse i njihte mirë bindjen antifashiste të Kasimatit. Vetë Nexhmije Hoxha sipas dokumentave të dala së fundmi ka qenë në vitet 1940-1941 anëtare e partisë fashiste, dhe po atë vit, pra në 1941 menjëherë pas krijimit të Partisë Komuniste u bë ndër të parat anëtare të saj. Ajo gjatë kohës që ishte gjallë nuk e ka përmendur asnjëherë këtë fakt, megjithëse për një gjë të tillë janë vrarë e burgosur jo pak të shqiptarë të tjerë. Pas mbarimit të luftës ajo ka mbajtur postet drejtuese të hierarkisë së kohës, ndër to dhe kryetare e Frontit Demokratik që ishte përgjegjës për internim dëbimet e qytetarëve.

Të përndjekurit

Kreu i ish-të përndjekurve politikë, Besim Ndregjoni ka reaguar në lidhje me vdekjen e Nexhmije Hoxhës, gruaja e ish-diktatorit Enver Hoxha, e cila ndërroi sot jetë në moshën 99-vjeçare. Në një dalje televizive Ndregjoni pohoi se sot (dje) u largua nga jeta një xhelate e shoqërisë shqiptare, e cila sipas tij ka bërë krime që nuk u dënuan nga qeveritë shqiptare paskomuniste. “Një ndjesi boshllëku do ta quaja. Që u largua një xhelate nga shoqëria shqiptare e cila për krimet që bëri, nuk u dënua, por u dënua për kafe. Një maskaradë e qeverive shqiptare paskomuniste që mos të dënonte krimet e saj dhe të bashkëshortit të saj Enver Hoxha. Kur vdes një xhelat nuk ka ndjesi, por ndihesh shumë i trishtuar kur mbas 30 vitesh pluralizmit politik, 4500 familje kërkojnë eshtrat e njerëzve të tyre dhe kjo klasë politike e papërgjegjshme në vend që t’i gjente këto eshtra, i ka lënë këto familjarë në zi. Çdo gjë do ta pranoja, por sigurisht që Nexhmie Hoxha dhe në vitin e fundit të vdekjes së saj me librin e saj fliste me një urrejtje ndaj të përndjekurve politikë. Ndaj çfarë ndjesie mund të kesh për një xhelate.”, -tha ai.

Historia

Historia komuniste e Shqipërisë është më e trishta në Evropën lindore, pasi ishte dhe diktatura më e egër. Ai sistem, ku kurorën e mbretëreshës e mbante gruaja që vdiq dje, prodhoi jo pak viktima. Kanë vdekur fëmijë në kampe internimesh, janë pushkatuar gra shtatzëna, nënat janë detyruar të varrosin foshnjat. E gjitha kjo se diku një i afërm i tyre kish shprehur një fjalë kundër sistemit, apo kish dashur të shpëtonte nga vargonjtë e diktatit duke u arratisur. Janë vrarë baballarët e janë burgosur djemtë, apo më keq akoma. Janë vrarë djemtë e janë internuar pleqtë të cilët detyroheshin të punonin në kënetën e Maliqit, të Lushnjës e Tepelenës. Historitë nuk kanë fund dhe vargu i atyre që rrëfejnë. Shumë prej ish të përndjekurve kanë marrë kompensim financiar ndër vite, i pamjaftueshëm por kanë marrë. Dhe gjithsesi nuk mjafton. Kompensimi nuk duhet vetëm material por edhe moral, dhe ky i fundit ka munguar. Historia e Rumanisë na e tregon më së miri këtë. Nikola Çaushesku dhe gruaja e tij Helena u ndëshkuan për atë që bënë. Në Shqipëri nuk ndodhi. Qoftë diktatori, qoftë ajo që la pas vdiqën të dy në shtratin e tyre.

Dervishi: E nisi si zogiste, e vazhdoi si fashiste, e mbylli si 99-çe

Historiani Kastriot Dervishi me anë të një postimi në Facebook, ka bërë dhe një përmbledhje të asaj se kush ka qenë Nexhmije Hoxha. “Nexhmije Hoxha, bashkëshortja e diktatorit më të egër që ka parë toka shqiptare, atij që i solli dëme të pallogaritshme vendit, dëme që as pushtuesit nuk ia shkaktuan, vdiq sot me të vërtetë. Njeriu që ishte përgjegjës po aq sa bashkëshorti i saj, nuk do të vazhdojë më të bëjë propagandën e idealit kriminal. Nga ajo dhe bashkëshorti i saj, mijëra familje mbetën pa të afërt, ndërsa vendi u zhyt në varfëri e krim. Ajo e nisi jetën duke nderuar si zogiste. Si karrieriste që ishte u vesh edhe fashiste. E vazhdoi e përfundoi si komuniste. Ishte shefja e propagandës komuniste dhe mbështetësja dhe frymëzuesja më e ngushtë e Enver Hoxhës në krimet e tij. Jeta e saj mbeti duke e lënë një 99-çe”, thotë Dervishi.

Skeda politike e Nexhmije Hoxhës (1921-2020)

-Anëtare e Partisë Fashiste, 1940-1941

-Anëtare e Partisë Komuniste, 1941-1948

-Anëtare e Partisë së Punës, 1948-1991

-Drejtore e Drejtorisë së Agjitacionit e Propagandës në Komitetin Qendror, 1950-1958

-Drejtore e Drejtorisë së Arsim-Kulturës në Komitetin Qendror, 1958-1966

-Drejtore Institutit të Studimeve Marksiste-Leniniste në Komitetin Qendror, 1966-1991

-Deputete e Kuvendit Popullor, 1948-1991

-Anëtare e Komitetit Qendror të PPSH-së, 1948-1991

-Anëtare e Presidiumit të Kuvendit Popullor, 1950-1954

-Kryetare e Frontit Demokratik, 1986-1990

-E burgosur për abuzime financiare, 1991-1997

Çika: Nuk më vjen keq për një xhelate, u pastrua shoqëria nga mbetjet

Kreu i Shoqatës Antikomuniste dhe ish-të Përndjekurve Nebil Çika deklaroi dje se Nexhmije Hoxha ishte iniciatore e shumë krimeve në kohën e diktaturës dhe ishte e papenduar deri në fund te jetës për atë çfarë kish ndodhur në këtë vend. “Nuk përmendet pjesa që ka qenë bashkëpunëtore në krimet e diktatorit. Ka qenë një anëtare e partisë fashiste. Ajo ishte iniciatore e shumë krimeve dhe e papenduar deri në fund të jetës për krimet që kishte kryer bashkëshorti i saj dhe diktatura. Ishte një nga autoret më të rrezikshme të krimeve kundër njerëzimit në Shqipëri. Është një pastrim nga shoqëria, nga këto lloj mbetjesh që kanë marrë jetën e miliona shqiptarëve. Komunizmi ka rrënjë të thella në Shqipëri. Ajo kishte akoma përkrahës, apo autorë të krimit të komunizmit dhe janë ende në pushtet. Autorë të krimit të njerëzimit, janë sot në postet më të larta drejtuese të shtetit shqiptar. Gjithsesi nuk mund të them se jam i keqardhur për vdekjen e saj. Unë mendoj se ka shumë rrënjë të thella komunizmi në vend, jo vetëm në burimet njerëzore. Shqipëria nuk e ka bërë dot shkëputjen me diktaturën komuniste, pasi nuk ka ndëshkuar personat përgjegjës për krimet.” – u shpreh Çika.

/ burimi: MAPO

Categories
Aktualitet Evrope

Zbulohet ‘gabimi’ në spitalin italian / ‘Pacienti 1’ me koronavirus

Një ditë më parë, kryeministri italian, Giuseppe Conte tha se një spital në Itali nuk zbatoi procedurat siç duhet, duke lejuar përhapjen e koronavirusit. Në fakt, Italia tashmë është bërë vatra prej nga po përhapet sëmundja në Europë.

Sipas gazetës Corriere della Sera, gabimi është shënuar në spitalin e qytetit Codogno.

Mattia, i njohur edhe si ‘Pacienti 1’, ka hyrë në dhomën e urgjencës për herë të dytë në orën 3:12 të 19 shkurtit.

Plot 36 orë ka kaluar ai jashtë derisa u kthye sërish në dhomën e urgjencës. Testimet për të u bënë në orën 4 të pasdites më 20 shkurt. 38-vjeçarin e vizituan të afërmit dhe miqtë. Ata morën kontakt me të. Sigurisht edhe mjekët dhe infermierët, por edhe pacientë të tjerë.

Arsyeja se përse nuk iu nënshtrua testimit? Sepse nuk ishte kthyer nga Kina. Por udhëzimet e Ministrisë së Shëndetësisë thonë se çdo rast i dyshuar duhej trajtuar me përparësi. Pneumonia te një 38-vjeçar, i cili njihet si maratonomak dhe futbollist, duhej të ishte një rast për dyshim.

Në orën 21:00 të 20 shkurtit vjen konfirmimi. Ai ishte me koronavirus. Situata në spital bëhet jo vetëm e komplikuar, por edhe kaotike.

‘Pacienti 1’ futet në reanimacion, por infekton edhe dy anestezistët, që sipas protokollit duhej të ishin të mbrojtur. Mjekët dhe infermierët e turnit kthehen në shtëpi me bindjen se duhet të nisin vetizolimin. Por jo, ata thirren sërish në punë.

Gjatë ditës vendoset se kush duhet të izolohet. Atëherë ishte tepër vonë.

/Burimi: SYRI.net

Categories
Shëndet

Çfarë është virusi? Si shpërndahet një virus?

Çfarë është virusi?

Virusi është një koleksion shumë i vogël me proteina dhe material gjenetik. Në botë ka shumë e shumë viruse dhe një, të cilin shumë njerëz e marrin çdo vit, është influenca, ose gripi, që infekton 10 deri 20 përqind të popullsisë çdo vit.

Si shpërndahet një virus?

Diçka si gripi përhapet kur njerëzit teshtijnë ose kolliten dhe virusi shpërndahet nga një person te tjetri. Ose kur lënë materiale të infektuara nëpër sipërfaqe, siç është mukoza e infektuar. Prandaj është shumë e rëndësishme që të lani duart. Ka edhe të tjerë viruse që përhapen nga kontakti direkt, kur njerëzit përqafohen ose puthen. Ka dhe viruse që shpërndahen nga kontakti seksual, siç është HIV.

Categories
Evrope Të ndryshme

Polakët kthehen në masë në atdheun e tyre: Lamtumirë, emigrimit në BE!

Dikur nuk ndalej vala e punëtorëve migrantë nga vendet lindore të BE, tani për herë të parë shënohet kthesa e vërtetë: Në Poloni po kthehen më shumë qytetarë në vendlindje, se sa po largohen prej vendit.

Nga Deutsce Welle

Më shumë se 15 vite kanë kaluar pas raundit të parë të madh të zgjerimit të Bashkimit Europian me vendet europianolindore e qendrore në vitin 2004. Pak më vonë u bë realitet për këto vende edhe liria e punësimit në BE, një temë që shkaktoi jo pak debate tek anëtarët e vjetër të unionit. Veçanërisht Gjermania dhe Austria ishin kundër hapjes së plotë të tregut të punës me anëtarët e rinj nga frika e pasojave në tregun e punës dhe ulja e rrogave. Por jo të gjithë vendet anëtare të BE kishin frikë atëherë nga dyndja e punëtorëve lindorë që do t’u merrnin vendin e punës vendasve apo do punonin për më pak rrogë. Suedia, Irlanda e Britania e Madhe ishin vendet e para, që i hapën tregjet e tyre menjëherë me anëtarësimin e vendeve europianolindore. Kurse Gjermania e hapi e fundit tregun e punës për 8 anëtarët e rinj lindorë e qendrorë në vitin 2011. Për Bullgarinë e Rumaninë tregu i punës u hap në vitin 2014, për Kroacinë në vitin 2015.

“Na i ktheni njerëzit tanë”

Mobiliteti brenda BE rriti ndjeshëm numrin e punëtorëve migrantë nga vendet europianolindore. Sipas Zyrës Federale të Migracionit e Refugjatëve (BAMF) në fund të vitit 2017 për shembull në Gjermani punonin e jetonin gati 867.000 polakë, 623.000 qytetarë rumunë, kurse nga Bullgaria kanë ardhur më shumë se 66.000 bullgarë në Gjermani për punë vitet e fundit.

Dyqane polake në Britaninë e Madhe

Sidomos në Britaninë e Madhe erdhi një numër i madh punëtorësh nga Europalindore. Rrogat dhe qasja e lehtë në tregun britanik të punës ishin faktorë tërheqës për shumë punëtorë nga vendet lindore të BE. Polakët për shembull avancuan në grupin më të madh të punëtorëve të huaj në ishull, me afër 1 milionë punëtorë sipas statistikave britanike të vitit 2018. Por pas Brexit gjendja ka filluar të ndryshojë. Atmosfera për punëtorët e huaj në vitet e debatit për Brexit ka ndryshuar. Në Britaninë e Madhe flitet ndërkohë për Brexodus – Brexit dhe Exod. Jo pak punëtorë vendosin të largohen, duke krijuar probleme për disa degë të ekonomisë. Sips dpa, ekonomia britanike është e varur nga fuqia e lirë punëtore nga Lindja, sidomos në sektorët e gastronomisë, ndërtimtarisë apo kujdesit shëndetësor e bujqësisë. Por vitin e kaluar fermerët britanikë kanë pasur probleme të gjejnë forca punëtore lindore për punët sezonale në bujqësi, sepse shumë prej tyre po kërkojnë për shkak të Brexit punë në vende të tjera.

Lindja europiane ka ndryshuar

Nuk është vetëm atmosfera në vendet pritëse që u sjell shqetësime punëtorëve emigrantë. Edhe vetë vendet nga kanë ardhur ata kanë ndryshuar këto vite e po bëhen më tërheqëse. Megjithëse vendet europianolindore ende gëzojnë imazhin e vendeve të varfra, nga ku punëtorët duan të largohen, vende si Polonia apo Çekia kanë shënuar vitet e fundit histori suksesi ekonomik. Rritja ekonomike ka çuar edhe në rritjen e rrogave e numrin e ulët të të papunëve, gjë që janë faktorë kryesorë për të joshur migrantët e larguar të kthehen në vendlindje. Polonia për shembull spostoi në vitin 2019 Britaninë e Madhe si partnerin e pestë më të madh tregtar të Gjermanisë, bën të ditur gazeta gjermane, “Handelsblatt”. Edhe eksport-importet gjermane me Çekinë, Sllovakinë e Hungarinë u rritën në vitin 2019.

Punëtorë sezonalë polakë në Gjermani

Kështu më shumë se 15 vite pas anëtarësimit në BE për herë të parë po shënohet një trend i vërtetë pas emigrimit masiv nga Europa Lindore. Sipas gazetës gjermane “Frankfurter Allgemeine Zeitung” shifra neto e emigrimit ka ndryshuar. Vitin e kaluar janë kthyer më shumë polakë në Poloni, se sa janë larguar nga vendi.  Qeveria konservatore e djathtë, PiS përpiqet në mënyrë aktive që të tërheqë qytetarët e larguar nga vendi për të ndihmuar ekonominë e vendit në rritje. Kryeministri polak, Mateusz Morawiecki bëri madje edhe një thirrje në televizionin britanik. “Na i ktheni njerëzit tanë.”

Iluzion për Gjermaninë

Një lajm jo i mirë ky për Gjermaninë që i nevojiten më shumë se 1 milionë forca punëtore për zënë vendet bosh të punës. Pikërisht për këtë më 1 Mars Gjermania hap dyert për fuqinë punëtore të kualifikuar me një ligj të posaçëm, që ka si qëllim zbutjen e mungesës së fuqisë punëtore. Por sipas “Frankfurter Allgemeine Zeitung” Gjermania nuk mund të presë në të ardhmen, se do të vijë një fluks i krahut të lirë të punës nga vendet europianolindore si Polonia e Çekia. “Është iluzion të presësh, se prej andej do të vijnë në numër të madh zanatçinj apo infermierë që nuk kushtojnë.”